Tình huống:
Anh Minh đang dự định bán căn nhà mặt tiền của mình ở trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, nhưng căn nhà này hiện đang được thế chấp tại ngân hàng để vay vốn kinh doanh. Anh lo lắng không biết liệu có thể tiến hành bán nhà trong tình trạng này hay không? Làm sao để an toàn và thủ tục sẽ phức tạp ra sao?
Luật sư chuyên bảo vệ bên vay, bên thế chấp tư vấn:
Luật sư Nguyễn Thanh Trung, với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực pháp lý bất động sản, luật sư xử lý tranh chấp hợp đồng tín dụng, thế chấp đã tư vấn cho anh Minh như sau:
Quý khách hàng thân mến, việc chuyển nhượng một nhà đất đang thế chấp ngân hàng hoàn toàn khả thi, nhưng để đảm bảo tính hiệu quả, an toàn thì chúng ta cần nắm rõ một số điểm quan trọng để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, ngân hàng và người mua nhà.
1. Thông báo và làm việc với ngân hàng
Sau khi người bán và người mua đã chốt những vấn đề cơ bản và quan trọng của việc chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng thì bước đầu tiên, bạn phải thông báo cho ngân hàng về ý định bán nhà. Ngân hàng là bên giữ giấy tờ gốc của căn nhà và có quyền lợi liên quan (phát sinh từ hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp), nên không thể bỏ qua bước này. Ngân hàng sẽ hướng dẫn bạn về các thủ tục cần thiết theo quy định của ngân hàng này, và thường sẽ yêu cầu bạn phải thanh toán hết khoản nợ hoặc chuyển nghĩa vụ nợ sang cho bên mua (mua bán khoản nợ, khoản vay) hay có phương án khác.
2. Lựa chọn phương thức giao dịch phù hợp:
Tùy theo quy định từng ngân hàng và thực tế xử lý việc chuyển nhượng này, chúng ta có một số phương án xử lý cơ bản:
– Thanh toán nợ trước hạn: Bạn có thể sử dụng tiền đặt cọc hoặc tiền bán nhà để trả hết khoản vay. Sau khi tiến hành giải chấp, chúng ta có thể tự do chuyển nhượng nhà đất trên cho người mua tại đơn vị công chứng. Lưu ý, việc trả nợ trước hạn có thể phát sinh phí phạt và phí khác, nên bạn cần kiểm tra hợp đồng tín dụng và trao đổi trước mức xin miễn giảm lãi, phí (nếu có).
– Chuyển nhượng nghĩa vụ nợ (bán khoản vay, bán nợ): Nếu người mua đồng ý, họ có thể tiếp nhận khoản vay của bạn tại ngân hàng. Tất nhiên, việc này đòi hỏi sự chấp thuận của ngân hàng nơi bạn vay và phải ký kết các hợp đồng mới. Cách này giúp bạn không cần trả nợ trước hạn, nhưng người mua phải đáp ứng điều kiện vay của ngân hàng và hồ sơ, thủ tục là không đơn giản chút nào.
– Thỏa thuận ba bên: Người bán, người mua và ngân hàng cùng ký một thỏa thuận, trong đó người mua thanh toán phần nợ còn lại cho ngân hàng, số tiền còn lại sẽ chuyển vào tài khoản của bạn mở tại ngân hàng nơi bạn vay, sau đó, ngân hàng giải chấp và bạn ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu nhà đất cho người mua. Thực tế không phải ngân hàng nào cũng hỗ trợ phương án này, tại nó cũng khá rắc rối và rủi ro. Phương án này mục đích là đảm bảo ba bên rằng:
• Ngân hàng: Thu được đầy đủ nợ gốc, lãi, phí và ra thông báo giải chấp để tháo cái ràng buộc về nghĩa vụ đăng ký giao dịch bảo đảm
• Người bán: Chuyển nhượng được nhà đất, thu được đầy đủ tiền chuyển nhượng để trả nợ đầy đủ cho ngân hàng và sở hữu số tiền còn lại, an tâm vì có ngân hàng đứng trung gian làm chứng
• Người mua: Nhận chuyển nhượng nhà đất thành công, trả đầy đủ và đúng thời hạn số tiền nhận chuyển nhượng nhà đất cho người bán và có ngân hàng đứng trung gian làm chứng.
– Thanh toán nợ một phần và cho người mua vay, giải ngân phong tỏa: Đây là phương án linh hoạt giúp cho người bán có đầy đủ tiền để trả nợ cho ngân hàng, vừa giúp cho người mua có đủ tiền để nhận chuyển nhượng (một phần tiền từ mình, một phần tiền từ vay ngân hàng) và ngân hàng chỉ cần xem xét pháp lý, khả năng tài chính, trả nợ của người mua, còn tài sản thì hoàn toàn nắm pháp lý.
3. Chuẩn bị hồ sơ và thủ tục pháp lý:
– Hợp đồng đặt cọc hoặc hứa mua hứa bán: Cần lập hợp đồng rõ ràng, chi tiết về phương thức thanh toán, thời gian, trách nhiệm của mỗi bên, đặc biệt nên chú trọng rõ phần nghĩa vụ và mức phạt vi phạm hoặc bồi thường nếu một bên vi phạm, số tiền mua bán nhà càng lớn thì rủi ro càng cao nên phải đặc biệt lưu ý vấn đề này. Ngoài ra, bạn nên quy định, thỏa thuận rõ từng bước cụ thể của việc thực hiện chuyển nhượng, thời gian và cách thức để các bên cùng thực hiện đúng, đầy đủ và tôn trọng nhau.
– Hợp đồng chuyển nhượng: Cần lập hợp đồng rõ ràng, chi tiết về phương thức thanh toán, thời gian, trách nhiệm của mỗi bên. Ngoài việc nhờ công chứng soạn thảo, nên tham vấn Luật sư/Công ty Luật uy tín trước, để mỗi quy định, thỏa thuận đều chặt pháp lý và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của bạn.
– Công chứng, xóa chấp và thực hiện thủ tục đăng bộ sang tên: Bước này chỉ là thủ tục hành chính nhưng cực kỳ quan trọng vì nó quyết định “vận mệnh” tài sản này có thuộc quyền “sở hữu” của bạn hay không? Các giấy tờ phải được công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Sau đó, thực hiện thủ tục sang tên tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Vậy nên, nếu có điều kiện hoặc cẩn thận thì bạn nên nhờ Luật sư/Công ty Luật chuyên môn phụ trách và hỗ trợ bạn nhanh chóng và tiết kiệm.
– Dự trù tình huống xấu: Việc chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng nhà đất có giá trị lớn như ở khu vực Tp. Hồ Chí Minh hay Tp. Hà Nội không hề đơn giản, chúng ta phải tính toán và dự trù các tình huống xấu để chuẩn bị tâm lý, chi phí và “thời gian phí”. Nhiều vướng mắc, tình huống xấu phát sinh từ việc người mua chậm thanh toán tiền theo tiến độ; một bên vi phạm không chịu bỏ tiền ra để giải chấp nhà tại ngân hàng; tranh chấp từng câu chữ trong hợp đồng chuyển nhượng; đã giao nhà đất nhưng một bên không chịu thanh toán số tiền còn nợ dẫn đến chưa hoàn tất thỏa thuận; người mua không đủ khả năng hoặc điều kiện để ngân hàng cho vay nên không có tiền trả; giải ngân và phong tỏa tiền vay cho người mua rồi nhưng gặp trục trặc từ cơ quan nhà nước do có Thông báo hay quyết định ngăn chặn chuyển dịch tài sản; Người mua hoặc người bán hoặc ngân hàng có nghĩa vụ phải thi hành quyết định nào đó của Tòa án, thi hành án hay Cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Tranh chấp các khoản tiền phát sinh về thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ, chi phí khác trong quá trình sang tên và nhiều tình huống xấu khác.
4. Một số lưu ý về chi phí và thuế, phí, lệ phí:
– Phí trả nợ trước hạn: Như đã đề cập, có thể phát sinh phí phạt trước hạn, phí khác nếu bạn trả nợ sớm hơn thời hạn. Bạn nên lưu ý để làm việc với ngân hàng và xin tư vấn các thủ tục thanh toán hoặc miễn, giảm phí này (nếu có).
– Thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ, phí và lệ phí khác: Các khoản tiền này hiện phát sinh khác nhiều và cũng là một “vấn đề lớn” giữa người mua và người bán, nên bạn phải lưu ý thỏa thuận rõ ràng về nghĩa vụ nộp các khoản thuế và lệ phí liên quan đến việc chuyển nhượng theo luật định và theo thỏa thuận 2 bên.
– Chi phí khác: Mọi chi phí, khoản tiền nếu phát sinh hoặc có thể phát sinh thì tốt nhất nên quy định và thỏa thuận rõ ràng ngay từ đầu. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến kết quả của việc chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng mà còn đóng vai trò là bằng chứng giữa các bên khi phát sinh tranh chấp.
5. Đảm bảo minh bạch và tin cậy:
Việc giao dịch tài sản đang thế chấp đòi hỏi sự tin tưởng và minh bạch giữa các bên. Bạn nên giữ liên lạc chặt chẽ với người mua, ngân hàng, cung cấp đầy đủ thông tin và cùng giải quyết các vấn đề phát sinh.
Tóm lại, việc chuyên nhượng nhà đất này bạn hình dung như tháo gỡ các mắt xích trong chuỗi liên kết giữa người bán, người mua và ngân hàng, vậy nên để tháo ra một cách an toàn, cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa tất cả các bên, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau hay chịu thiệt hại.
Một vấn đề quan trọng bạn cần cân nhắc:
– Tham khảo ý kiến chuyên gia: Mỗi trường hợp, mỗi hồ sơ và tài sản sẽ có những đặc thù riêng, bạn nên tìm đến luật sư hoặc công ty luật chuyên môn để được hỗ trợ cụ thể.
– Cập nhật thông tin thị trường: Thị trường bất động sản luôn biến động, nắm bắt thông tin giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất và nhất là nên có một cái nhìn sát với thực tế tại nơi bạn có hoạt động chuyển nhượng.
– Lên kế hoạch tài chính: Sau khi bán nhà và tất toán khoản vay, bạn nên xem xét việc sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả, có thể là tái đầu tư hoặc dành cho các kế hoạch cá nhân.
Bằng cách nắm rõ các bước và chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn hoàn toàn có thể tiến hành bán căn nhà của mình một cách thuận lợi, đảm bảo quyền lợi cho mình, người mua và cả ngân hàng. Việc hiểu sâu về quy trình không chỉ giúp bạn tự tin hơn mà còn tránh được những rủi ro không đáng có trong giao dịch quan trọng này.
Chúc bạn thành công!
BÀI VIẾT THỂ HIỆN QUAN ĐIỂM RIÊNG CỦA LUẬT SƯ NGUYỄN THANH TRUNG _ CÔNG TY LUẬT TNHH HT LEGAL VN
Bạn cần mua nhà đang thế chấp ngân hàng hay muốn bán nhà trong hoàn cảnh tương tự và chưa biết nhờ ai tư vấn, chưa nắm được quy trình xử lý hoặc phải thực hiện thế nào cho an toàn đến đích cuối cùng thì hãy liên hệ ngay.
Hân hạnh đón tiếp quý khách hàng theo địa chỉ sau:
Phó Giám đốc Nguyễn Thị Hoa hoặc Luật sư Nguyễn Thanh Trung hoặc Luật sư tư vấn Hà Nội theo thông tin sau:
VP1: 37/12 Hẻm 602 Điện Biên Phủ, P.22, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh (Bên cạnh UBND phường 22)
VP2: 207B Nguyễn Phúc Chu, P.15, Q. Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh
VP3: 5 Ngách 252/115 Tây Sơn, P. Trung Liệt, Q. Đống Đa, Tp. Hà Nội
Email: [email protected] Hotline: 0961614040 – 0922224040 – 094517404
Tư vấn thừa kế, di chúc
